F***ing machine

Marco Raaphorst: Vandaag een korte VERVORMER, of zeg maar gerust: zeer kort. Een experiment. Want wie weet, misschien smaakt dit wel naar meer.

Audioquote Gary Katz (voetnoot4): We’re in the studio one day, Donald wasn’t happy with the drumtrack and he turns to Roger and says “can’t you make a f***ing machine that would be perfect?”

(fragment Steely Dan – Hey Nineteen – voetnoot 3)

Marco Raaphorst: Dit is Gary Katz, producer van de band Steely Dan. Donald Fagen, zanger en helft van het songwriters duo achter Steely Dan, was ontevreden over de partijen die de sessiedrummers hem leverde. En let wel, het gaat hier om godenzonen zoals Bernard Purdie, Jeff Porcaro en Steve Gadd! De perfectiedrang van Steely Dan kwam eind jaren 70 tot een neurotisch hoogtepunt. Het album dat dit opleverde, Gaucho, werd hierdoor het duurste album tot dan toe ooit gemaakt. 150.000 dollar van het opnamebudget ging naar Steely Dan’s geniale technicus Roger Nichols. Want speciaal voor dit album ontwikkelde hij die fucking machine.

Audioquote Roger Nichols (voetnoot 4): I did build a machine to help things out. But the criteria was that you couldn’t tell at all that it was a machine.

Marco Raaphorst: Een computersysteem genaamd Wendel op basis van een S-100 computer en een 12 bit analoog-digitaal converter. Nichols programmeert het programma in assembleertaal. Wendel was in staat om drumgeluiden te vervangen door andere samples en de timing van de groove strakker te maken. Maar in tegenstelling  tot de gesampelde drummachines die begin 80-er jaren verschenen, bood Wendel veel meer flexibiteit om het geluid en de grooves juist wel levendig te houden.

Audioquote Roger Nichols (voetnoot 4): So you put a click on tape. The click triggered the computer and then we have to go back and make a second pass and do the snare drum, another pass and do the hihat. Then we’d listen to all three of them together and say “we’ll the kick drum needs be earlier, the snare drum needs to be later, the hihat needs to be quicker, things like that, move them around. But to put each one down again so would take all day.

(fragment Steely Dan – Hey Nineteen – voetnoot 3)

Marco Raaphorst: En de eerste track waarop Wendel gebruikt wordt is Hey Nineteen

(fragment Steely Dan – Hey Nineteen – voetnoot 3)

Marco Raaphorst: Nichols is een pioneer op sampling gebied, want wanneer Steely Dan met zijn Wendel werkt is de Fairlight, de allereerste commerciële sampler, nog niet eens op de markt verschenen. Wendel was eigenlijk puur gemaakt voor Steely Dan en hoewel Roger Nichols er ook een commercieel product van heeft gemaakt, een groot succes is het niet geworden. Het apparaat was zijn tijd ver vooruit, maar was ook te ingewikkeld om te programmeren.

Audioquote Roger Nichols (voetnoot 5): We named it Wendel because the Union was after us. While on Gaucho the contracts went in, there was no drummer on the contracts. The Musician’s Union called us up and said: “Excuse me mister Fagen, was there a mistake? There’s no drummer on the session, with these guitar players.” “We didn’t use a drummer.” “…uh what!? You used a machine to replace a musician? We’re gonna have to black list you and fine everybody that worked on the sessions!” “Oh I am sorry it was, uh, Jeff Pocaro!” So we put Jeff Pocaro in there and paid him and he got a check. “Oh what the hell did I do?” So then as we used somebody’s drumsamples we’d put their name on there. So these guys got their checks and we had our drummachine and everything was happy.

Marco Raaphorst: Wendel werd uiteindelijk toch ook in de liner notes van het album Gaucho opgenomen en kreeg de muzikale rol van Sequencing toegedicht.

Rogers Nichols ontving voor zijn werk met Steely Dan drie Grammy Awards in de categorie Best Engineered Recording — Non-Classical. Een daarvan ontving hij voor het Gaucho album. 

Het album Gaucho kreeg de platina status en wat grappig is, is dat Wendel ook een platina plaat kreeg.

(fragment I.G.Y. – The Nightly – voetnoot 9)

Marco Raaphorst: Roger bleef Wendel doorontwikkelen. Zo werd Wendel-3 op het beroemde soloalbum van Donald Fagen, The Nightfly uit 1982 ingezet. Het gebruik van Wendel valt op, met name op de tracks I.G.Y., New Frontier en Walk Between Raindrops. De drumpartijen klinken bijna zo mechanisch als een drummachine.

(fragment I.G.Y. – The Nightly – voetnoot 9)

Marco Raaphorst: De geremasterde versie van Gaucho in 2000 bevat nieuwe liner notes van de heren van Steely Dan, Walter Becker en Donald Fagen. Ze blikken terug en met cynisme in de pen schrijven ze (terwijl fragment Glamour Profession – Gaucho klinkt — voetnoot 3): And so was born the era of sampled drums and sequenced music – “The Birth of the Cruel”, as we now think of it. History – read it and weep.

(fragment Glamour Profession – Gaucho — voetnoot 3)

Marco Raaphorst: Mijn naam is Marco Raaphorst. Kijk op VERVORMER.nl voor meer informatie.

(fragment Glamour Profession – Gaucho — voetnoot 3)